Κύριε Δήμαρχε,

Επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω για την πολύ ευγενική και φιλόξενη υποδοχή σας και για τα δώρα, τα οποία μου προσφέρατε. Πέραν του ότι μου υπενθυμίσατε ότι είμαι επίτιμος δημότης του Λιτοχώρου, άρα χρωστώ αιωνία ευγνωμοσύνη σ’αυτόν τον τόπο, ο οποίος με ετίμησε δια της ανωτάτης τιμής που μπορούσε.

Η επέτειος την οποία σήμερα γιορτάζομε είναι πολύ σπουδαία, η οποία μας επιτρέπει να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα.

Και το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι στην Μακεδονία, όπως και σε όλη την Ελλάδα υπήρξαν σπουδαίες επαναστατικές πράξεις, οι οποίες ίσως δεν διδάσκονται επαρκώς στα σχολεία μας, τα οποία δεν ξέρουν ούτε την επανάσταση του Γεωργίου Ολυμπίου, ούτε την επανάσταση του Λιτοχώρου, ούτε τις δύσκολες περιστάσεις εκείνης της εποχής, οι οποίες ανετράπησαν, όπως ανετράπη τότε η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, μεταξύ άλλων, από την εξέγερση των κατοίκων εδώ της περιοχής, προς τους οποίους χρωστάμε αιώνια ευγνωμοσύνη.

Το δεύτερο συμπέρασμα, που μπορεί να βγάλει κανείς είναι ότι δυστυχώς η τύχη των μικροτέρων εξαρτάται από τις επιθυμίες των μεγάλων. Εκείνη την εποχή ήσαν άλλοι οι μεγάλοι, όχι οι σημερινοί, αλλά έπαιζαν τον ίδιο ρόλο με εκείνους. Και άλλοτε μεν καταπίεζαν τα δικαιώματα των λαών και άλλοτε για δικούς τους λόγους, όχι χάριν αποδόσεως δικαίου, ευνοούσαν, όπως έγινε με τη Συνθήκη του Βερολίνου, ευνοούσαν τους μικροτέρους λαούς.

Στην αρχή η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, το εξήγησε και ο κύριος Δήμαρχος, είναι γνωστόν ευνόησε έναν εκ των λαών της Βαλκανικής και του παρεχώρησε ολόκληρη τη Μακεδονία. Και εξηγέρθη ο ελληνικός λαός κάτω από το βάρος της αδικίας και προκάλεσε και αυτός την ανατροπή αυτής της Συνθήκης, όπως την προκάλεσαν και τα συμφέροντα των άλλων μεγάλων δυνάμεων της εποχής και δη της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία πέτυχε στη Συνθήκη του Βερολίνου να ανατραπεί η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και να παραχωρηθεί η Θεσσαλία στην Ελλάδα. Και η οποία για να παραχωρηθεί οριστικά έπρεπε να περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι το 1881, οπότε επιέσθη ο Σουλτάνος να παραχωρήσει τη Θεσσαλία.

Αλλά η απόκτηση της ελευθερίας ενός λαού με τους μεγάλους αγώνες, τους οποίους καταβάλλει, δεν σημαίνει ότι εξαντλεί τις υποχρεώσεις του. Ενώ οι αγώνες της ελευθερίας χρειάζονται ηρωϊσμό, πατριωτισμό, αγάπη για την πατρίδα, επιθυμία ελευθερίας, τα μετά την απόκτηση της ελευθερίας είναι ίσως όχι τόσο δύσκολα, δεν προϋποθέτουν πολιτικούς αγώνες, αλλά προϋποθέτουν άλλους αγώνες, οι οποίοι εξαντλούνται μέσα στα όρια του κάθε ανθρώπου.

Τι θέλω να πω με αυτό: Όταν ελευθερώθηκε η Ελλάδα έπρεπε να οργανωθεί, όπως και κάθε επαρχία που προσετίθετο στο ελεύθερο τμήμα, έπρεπε να οργανωθεί συνταγματικά και πολιτειακά. Και η οργάνωση σημαίνει πειθαρχία και περιορισμούς κατ’ανάγκην της ελευθερίας. Όχι περιορισμούς εκεί που δεν επιτρέπονται, αλλά περιορισμούς και αυτοπεριορισμούς, προκειμένου να λειτουργήσει ένα συντεταγμένο πολίτευμα. Σε μια εποχή επαναστάσεως ο καθένας κάνει ό,τι θέλει ανεξέλεγκτα, διότι είναι επαναστατημένος άνθρωπος, θυσιάζει τη ζωή του χάριν ορισμένων σκοπών. Όταν επικρατήσει ηρεμία και ο επαναστατημένος πολίτης οφείλει να γίνει πειθαρχημένος πολίτης. Και αυτό ισχύει σε όλες τις περιόδους και σε όλες τις εποχές.

Είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι εδώ και πολλά χρόνια, έχουμε ένα οργανωμένο κράτος, του οποίου η ιστορία αποδεικνύει την αξία αυτού του οποίου λέγω. Μια ιστορία γεμάτη από επαναστάσεις, κινήματα, πολέμους, εμφυλίους και εξωτερικούς, η οποία έπρεπε κάποτε να μπει σε ένα οριστικό κανάλι ευταξίας, όπως το πετύχαμε από το 1974 μέχρι σήμερα. Και σήμερα έχομε ένα πολίτευμα στο οποίο όλοι είμαστε αφοσιωμένοι, διότι όλοι επιθυμούμε να αυτοπειθαρχούμεθα.

Τα πολιτεύματα ε
πιτυγχάνουν όχι δια της βίας. Δια της βίας επιβάλλονται τα ανελεύθερα πολιτεύματα. Τα ελεύθερα πολιτεύματα επιβάλλονται δια της πειθούς και δια της αυτοπειθαρχίας όλων των πολιτών. Τι είναι ένα πολίτευμα; Είναι μια συμφωνία, την οποία κάνομε όλοι μαζί, προκειμένου να υποταχθούμε σε ορισμένους γενικούς κανόνες, οι οποίοι – επαναλαμβάνω – δεν περιορίζουν τις ελευθερίες μας, αλλά θέτουν εν πάση περιπτώσει ορισμένα όρια. Γι’αυτό είναι πολύ ευκολότερο, πολύ ορθότερο και πολύ αποτελεσματικότερο ο κάθε πολίτης να υπόκειται μόνος του στις επιταγές του πολιτεύματος, παρά να αναγκάζεται το πολίτευμα δια των διατάξεών του να επιβάλλεται στους πολίτες.

Και εδώ μας δίδεται η ευκαιρία να κάνουμε διάκριση μεταξύ των ανελευθέρων πολιτευμάτων, τα οποία έχουν πλεονέκτημα τη γρήγορη αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα. Υπάρχει κάποιος δικτάτωρ, υπάρχει κάποιος, ο οποίος δεν υπολογίζει τίποτα και αποφασίζει και διατάσσει. Αυτό μπορεί να λειτουργεί υπό την έννοια της ταχύτητος αποτελεσματικά, αλλά δεν είναι ούτε δημοκρατικό, ούτε αρμόζει σε ελευθέρους ανθρώπους. Σε ελευθέρους ανθρώπους αρμόζει μόνον ένα πολίτευμα, με τα μειονεκτήματά του τα μεγάλα, χωρίς αμφιβολία, τα οποία πρέπει να προσπαθούμε ανά πάσα στιγμή να βελτιώνουμε: είναι το πολίτευμα της Δημοκρατίας, το οποίο αξίζει για κάθε ελεύθερο άνθρωπο.

Σήμερα, υπάρχει μία τάση παγκοσμίως, εάν υποτεθεί ότι είναι ειλικρινής, να διαδοθεί η δημοκρατία σε όλα τα μέρη του κόσμου. Η δημοκρατία την οποία εμείς θέλομε, δεν είναι εφαρμόσιμη σε όλα τα κράτη του κόσμου. Διότι υπάρχουν άλλες περιστάσεις, υπάρχουν άλλες θρησκευτικές πεποιθήσεις, που θα πρέπει και αυτές να γίνουν σεβαστές. Άρα δεν χρειάζονται πόλεμοι για την επιβολή της δημοκρατίας. Χρειάζεται και εκεί πειθώ, χρειάζεται ιδεολογική διαφώτιση, χρειάζεται αυτοπειθαρχία των λαών που δεν εύκολο να επιβληθεί δια της δυνάμεως των άλλων.

Αλλά, ας αφήσουμε το τι συμβαίνει αλλού και ας περιορισθούμε στη χώρα μας. Είμαι ευτυχής να διαπιστώνω τώρα, με το πέρας της θητείας μου, ότι σε όλο αυτό το διάστημα της θητείας μου υπήρξα πολύ ευτυχής. Διότι συμμετείχα στη λειτουργία ενός πολιτεύματος, το οποίο ήταν το καλύτερο από συστάσεως Ελληνικού κράτους. Επεχειρήθησαν δύο διορθώσεις του πολιτεύματος, μία το 1986 και η άλλη το 2001. Δέχομαι ότι οι διορθώσεις αυτές ήσαν επιτυχείς και εάν έχει ορισμένες ενστάσεις κανείς ήταν σε επιμέρους διατάξεις, αλλά και αυτές είναι δυνατόν να ξαναδιορθωθούν έπειτα από πέντε χρόνια, όσα απαιτεί το Σύνταγμα για την επανεξέτασή του και την εκ νέου αναθεώρησή του. Το βέβαιο είναι ότι έχουμε ένα πολίτευμα, το οποίο μπορεί να συγκριθεί αφόβως και υπερηφάνως με οποιοδήποτε άλλο πολίτευμα της γης.

Βεβαίως, παρουσιάζονται φαινόμενα μέσα στο πολίτευμα, τα οποία δεν είναι επιθυμητά. Αλλά, η δημοκρατία έχει τη δυνατότητα της αυτοκάθαρσης, έχει τη δυνατότητα της λειτουργίας βάσει των θεσμών της και θα αποδειχθεί και σ’αυτή την περίσταση πώς μπορεί να λειτουργήσει η δημοκρατία και να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, χωρίς καμία παρέμβαση βίας ή δυνάμεως εξωτερικής.

Γι’αυτούς τους λόγους, κύριε Δήμαρχε, θέλω να είμαι σαφής ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι πάλι στο Λιτόχωρο, που μπορούμε να θυμούμεθα τους αγώνες των προγόνων μας, που μπορούμε να θυμούμεθα τα επιτεύγματα των Λιτοχωριτών και στο παρελθόν και τώρα. Εννοώ τις ναυτικές επιδόσεις, έχετε ένα ωραιότατο ναυτικό μουσείο, από το οποίο μπορεί να συναγάγει κανείς πάρα πολλά, να μάθει πάρα πολλά. Και εύχομαι σε όλους, οι οποίοι ασχολούνται με τη ναυτιλία, μια επίδοση ελληνική, η οποία πάντοτε υπήρξε κινητήριος δύναμη του ελληνικού λαού, να προοδεύει, να προκόβει, να διατηρεί την πρώτη θέση σε όλο τον κόσμο και να προσφέρει στην Ελλάδα όσα σημαντικά προσφέρει.

Και θα τελειώσω υπενθυμίζοντας ότι το ναυτιλιακό συνάλλαγμα είναι πλέον μεγαλύτερο και αυτού του τουριστικού, για να καταλάβει κανείς τη σημασία της ναυτιλίας. Και εάν όλα τα σκάφη τα ναυτικά είχαν την ελληνική σημαία, ακόμη περισσότερο θα ήταν το ναυτιλιακό συνάλλαγμα.

Αλλά, ας αφήσουμε αυτές τις λεπτομέρειες να αποσυρθούμε όλοι στη σκέψη των ηρωϊκών εποχών και να υποσχεθούμε στον εαυτό μας, όχι νέες ηρωϊκές ενέργειες, αλλά να υποσχεθούμε στον εαυτό μας συμπεριφορά ανταξία ενός δημοκρατικού ανθρώπου, ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, ενός δημοκρατικού λαού, όπως υπήρξε πάντοτε ο ελληνικός.

Χρόνια πολλά, να είσθε πάντα καλά.-

πηγή: Επίσημη ιστοσελίδα της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας presidency.gr

.